موتورهای جستجو مانند گوگل، برای کشف و درک محتوای وب‌سایت شما، از ربات‌های هوشمندی به نام «خزنده» (Crawler) استفاده می‌کنند. این خزنده‌ها صفحه به صفحه و لینک به لینک در سایت شما حرکت می‌کنند تا ساختار آن را بفهمند و صفحات جدید را پیدا کنند.
نقشه سایت XML (XML Sitemap) یکی از اجزای اصلی سئوی فنی (Technical SEO) است که فرآیند ایندکس شدن صفحات شما را سرعت می‌دهد و به گوگل کمک می‌کند تا محتوای ارزشمند شما را زودتر شناسایی کند.
نقشه سایت XML چیست و چگونه عمل می‌کند؟
به زبان ساده، نقشه سایت یک فایل متنی با فرمت خاص XML است که لیستی از تمام URLهای مهم وب‌سایت شما را در خود جای داده است. این فایل مانند یک فهرست دقیق برای یک کتاب عمل می‌کند و به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا فعالیت‌های زیر را انجام بدهد.
- کشف سریع صفحات
تمام صفحات سایت شما را سریع‌تر پیدا کنند، به خصوص صفحاتی که ممکن است لینک داخلی مناسبی نداشته باشند یا در عمق ساختار سایت پنهان شده باشند. - اطلاع از به‌روزرسانی‌ها
از وجود صفحات جدید یا به‌روزرسانی محتوای صفحات قدیمی در سایت شما به سرعت مطلع شوند. - درک بهتر ساختار سایت
ساختار کلی وب‌سایت شما و اهمیت نسبی صفحات مختلف را بهتر درک کنند.
وقتی تعداد صفحات یک سایت بسیار زیاد باشد، پیمایش عادی توسط خزنده‌های گوگل می‌تواند فشار زیادی به سرورهای سایت و خود گوگل وارد کند. نقشه سایت با ارائه یک لیست آماده، این فرآیند را بهینه‌سازی می‌کند و بار روی سرور شما را کاهش می‌دهد.
آیا داشتن نقشه سایت برای سئو ضروری است؟
پاسخ کوتاه: بله.
اگرچه داشتن نقشه سایت به طور مستقیم باعث افزایش رتبه شما نمی‌شود، اما با آسان‌کردن فرآیند ایندکس شدن، یک زیرساخت لازم برای سئو فراهم می‌کند.
به یاد داشته باشید: اگر صفحات شما ایندکس نشوند، هرگز در نتایج جستجو نمایش داده نخواهند شد.
با ارائه نقشه سایت، گوگل اطلاعات بیشتری در مورد هر صفحه به دست می‌آورد و بهتر می‌تواند برای بازبینی مجدد سایت شما برنامه‌ریزی کند. این موضوع به خصوص برای سایت‌هایی که محتوای چندرسانه‌ای (تصاویر و ویدئوها) زیادی دارند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و می‌تواند به جذب ترافیک از بخش جستجوی تصاویر و ویدئوی گوگل کمک قابل توجهی باشد.
نقشه سایت باید شامل چه اطلاعات و صفحاتی باشد؟
یک نقشه سایت استاندارد، علاوه بر لیست URLها، می‌تواند اطلاعات تکمیلی و ارزشمندی را نیز در اختیار گوگل قرار دهد:
- Location
آدرس کامل و دقیق هر صفحه (اجباری). - Last Modified
آخرین تاریخ به‌روزرسانی محتوای آن صفحه. - Change Frequency
یک راهنما برای گوگل که نشان می‌دهد محتوای صفحه به طور میانگین هر چند وقت یکبار تغییر می‌کند. - Priority
اهمیت نسبی یک URL در مقایسه با سایر URLهای سایت شما (مقداری بین ۰ تا ۱).
نکته: هدف از نقشه سایت، راهنمایی گوگل به سمت محتوای ارزشمند و اصلی شماست. بنابراین، شما باید فقط URLهای باکیفیت و قابل ایندکس را در این فایل قرار دهید.
صفحاتی که باید در نقشه سایت باشند:
- صفحات اصلی (محصولات، خدمات)
- صفحات دسته‌بندی و برچسب‌های مهم
- مقالات و نوشته‌های وبلاگ
- صفحات فرود (Landing Pages)
- صفحه «درباره ما» و «تماس با ما»
صفحاتی که نباید در نقشه سایت باشند:
- صفحات
noindexشده - صفحات ورود، ثبت‌نام و پروفایل کاربران
- صفحات نتایج جستجوی داخلی سایت
- صفحات دارای محتوای تکراری یا کم‌ارزش
- صفحات مربوط به سبد خرید یا فرآیند پرداخت
قراردادن صفحات کم‌اهمیت یا noindex در نقشه سایت، یک سیگنال متناقض و خطا برای گوگل محسوب می‌شود و می‌تواند به اعتبار فنی سایت شما لطمه بزند.
چگونه نقشه سایت بسازیم و به گوگل معرفی کنیم؟
روش ساخت نقشه سایت به نوع پلتفرم سایت شما بستگی دارد.
۱- ساخت پویا با سیستم‌های مدیریت محتوا
این بهترین و متداول‌ترین روش است. سیستم‌های مدیریت محتوا مانند وردپرس، با استفاده از افزونه‌های قدرتمند سئو، این کار را به صورت خودکار برای شما انجام می‌دهند. این افزونه‌ها به محض انتشار یا به‌روزرسانی یک مطلب، نقشه سایت را نیز به‌روز می‌کنند.
- افزونه‌های پیشنهادی برای وردپرس: Yoast SEO، Rank Math و All in One SEO Pack به صورت پیش‌فرض قابلیت ساخت نقشه سایت حرفه‌ای را دارند.
۲- ساخت ایستا با ابزارهای آنلاین
سایت‌ها و ابزارهای آنلاینی وجود دارند که با پیمایش سایت شما، یک فایل sitemap.xml ایستا ایجاد می‌کنند. این روش تنها به عنوان یک راه‌حل موقتی توصیه می‌شود، زیرا با افزودن صفحات جدید، این فایل به‌روز نخواهد شد و دقت کافی را نیز ندارد.
ثبت نقشه سایت در گوگل سرچ کنسول (Google Search Console)
پس از ایجاد فایل نقشه سایت (که اغلب در آدرسی مانند example.com/sitemap.xml قرار می‌گیرد)، باید آن را به گوگل معرفی کنید.
- وارد حساب کاربری Google Search Console خود شوید.
- از منوی سمت چپ، به بخش Sitemaps بروید.
- در قسمت «Add a new sitemap»، آدرس کامل نقشه سایت خود را وارد کنید و روی دکمه Submit کلیک کنید.
پس از ثبت، گوگل به طور منظم به این فایل سر می‌زند تا از تغییرات سایت شما باخبر شود. همچنین می‌توانید از طریق همین بخش، وضعیت سلامت نقشه سایت و خطاهای احتمالی را بررسی و رفع نمایید.
نکته: می‌توانید آدرس نقشه سایت خود را در فایل robots.txt نیز به شکل زیر معرفی کنید تا ربات‌ها سریع‌تر آن را پیدا کنند:
Sitemap: https://yourdomain.com/sitemap.xml
محدودیت‌ها و نکات تکمیلی
- محدودیت حجم و تعداد
هر فایل نقشه سایت نمی‌تواند بیش از ۵۰,۰۰۰ URL داشته باشد و حجم آن نباید از ۵۰ مگابایت بیشتر شود. - نقشه سایت ایندکس (Sitemap Index)
اگر سایت شما بسیار بزرگ است و تعداد URLهایتان از این مقدار فراتر می‌رود، افزونه‌ها به طور خودکار یک «نقشه سایت ایندکس» ایجاد می‌کنند. این فایل اصلی، به چندین فایل نقشه سایت دیگر لینک می‌دهد (مثلاً برای نوشته‌ها، برگه‌ها، محصولات و…). - فشرده‌سازی
برای کاهش مصرف پهنای باند، می‌توان فایل نقشه سایت را با فرمتgz.فشرده کرد (مثلاsitemap.xml.gz) و به گوگل معرفی نمود.